هدف اصلی از خواندن متن، درک مطلب یا استخراج معنا از آن است. خوانندگان با تجربه این موضوع را به خوبی می دانند اما ممکن است از راهبردها درک مطلب به درستی آگاه نباشند. فرآیند ادراک هم تعاملی و هم راهبردی است.خواننده با تجربه و موفق کسی است که در برابر متن و خواندن رفتاری منفعل نداشته باشد بلکه سعی کند متن را تجزیه و تحلیل کرده، آن را درونی و در نهایت مال خودش کند. یعنی پیوندی درونی با متن خواندنی برقرار کند. خواننده متن برای ادراک خواندن باید متن را با مهارت بخواند و راهبردهای خواندن را نیز با مهارت بکار گیرد.

فرآیند درک مطلب قبل از این که کودکان قادر به خواندن باشند، شروع می شود. زمانی که کسی برای آنها کتاب تصویری می خواند. آنها به کلمات گوش می دهند و به تصاویر کتاب با دقت نگاه می کنند. سپس کلمات کتاب را با کلماتی که می شنوند، مطابقت می دهند و در نهایت به اظهار نظر می پردازند.

برای یادگیری راهبردهای فهم خواندن، کودکان نیاز به مدل سازی(الگوسازی خوانداری)، تمرین و دریافت بازخورد دارند. راهبرد های اساسی فهم خواندن عبارتند از :

1-راهبرد پیش بینی : زمانی که کودکان درباره متن خوانده شده پیش بینی های ارائه می دهند در واقع به اطلاعات و تجارب قبلی خودشان تکیه می کنند و هرچه بیشتر می خوانند و بیشتر می دانند ، ایده های تازه تر و پیش بینی های متفاوت تری بیان می کنند.

2-راهبرد تعیین ایده اصلی و خلاصه کردن : مشخص کردن ایده اصلی نویسنده مستلزم این مهارت است که کودک نکته های مهم متن را پیدا کرده و با جملات خودش بیان کند. در این راهبرد کودکان تلاش می کنند تا هدف اصلی نویسنده را در متن تشخیص دهند.

3-راهبرد سوال کردن : سوال کردن و پاسخ دادن به سوالات راهبرد دیگری برای تقویت ادراک خواندن است. این راهبرد به کودکان کمک می کند تا بر روی معانی . مفاهیم متن تمرکز کنند. بزرگسالان به ویژه معلمان می توانند با الگو برداری از نمونه های معتبر طرح سوال، زمینه ای ایجاد کنند که هم سوال های خوب و هم پاسخ های خوب برای کودکان فرهم شود.

4-راهبرد استنتاج : برای نتیجه گیری درباره چیزهایی که در متن به روشنی بیان نشده است، کودکان می توانند از دانش قبلی خود استفاده کرده تا سرنخ هایی در متن پیدا کنند و دریافت خودشان بیان نمایند.

5-راهبرد تجسم : مطالعات نشان می دهد کودکانی که در هنگام خواندن کتابی، مطالب را تصویر سازی و مدر ذهن خود مجسم می کنند ، از کودکانی که این کار را انجام نمی دهند، بهتر یاد می گیرند. کودکان هم می توانند تصاویر کتاب تصویر دار و هم بدون تصویر را در ذهن خود مجسم کرده و نقاشی کنند. این کار به آنها کمک می کند تا به فهم خواندن زودتر برسند.