برنامه درسی فارسی دوره ی ابتدایی در یک نگاه  

       زبان‌ فارسی‌ بنا بر اصل‌ پانزدهم‌ قانون‌ اساسی‌ جمهوری‌ اسلامی‌ایران‌، زبان‌ رسمی‌ و کلید فهم‌ ذخایر ارزشمند علمی‌ و ادبی‌ تمدن‌ ایرانی‌-اسلامی‌ و از ارکان‌ هویت‌ ملی‌ و فرهنگی‌ ایرانیان‌ است‌. تجدیدنظر اصولی‌ در برنامه‌های‌ درسی‌ و بالا بردن‌ کیفیت‌ و کارآیی‌ آن‌ها یکی‌ از ضرورت‌های‌ مسلّم‌ نظام‌ آموزشی‌ است‌. به‌کارگیری‌ علمی‌ و عملی‌ اصول‌ و معیارهای‌ دانش‌ برنامه‌ریزی‌ درسی‌ در طراحی‌، اجرا و ارزش‌یابی‌، باعث‌ تعمیق‌ و توسعه‌ی‌ منطقی‌ محتوای‌ موردنظر می‌شود؛ درنتیجه‌، امکان‌ تحقّق‌ اهداف‌ را افزایش‌ می‌دهد و به‌ هم‌سو شدن‌ محتوا با نیازهای‌ دانش‌آموزان‌ و انتظارات‌ جامعه‌ می‌انجامد. به‌منظور تحقّق‌ نکات‌ یاد شده‌ و هم‌چنین‌ آموزش‌ و ترویج‌ و گسترش‌ این‌ زبان‌ و مهارت‌های‌ وابسته‌ به‌ آن‌، با توجّه‌ به‌ رویکردهای‌ نوین‌ آموزشی‌ و تغییرات‌ و تحوّلات‌ علوم‌ زبان‌شناسی‌ و زبان‌آموزی‌ و برنامه‌ریزی‌ درسی‌ و باتوجّه‌ به‌ نقد و بررسی‌های‌ به‌عمل‌ آمده‌ توسط‌ صاحب‌نظران‌ و معلّمان‌، ضرورت‌ بازنگری‌ و تجدیدنظر اصولی‌ در برنامه‌ی‌ زبان‌آموزی‌ بیش‌ از پیش‌ احساس‌ می‌شد. براساس‌ همین‌ ضرورت‌، در سال‌ 1374 شورای‌ برنامه‌ریزی‌ زبان‌آموزی‌ در دفتر برنامه‌ریزی‌ و تألیف‌ کتب‌ درسی‌ تشکیل‌ شد. این‌ شورا متشکّل‌ از متخصّصان‌ زبان‌آموزی‌، کارشناسان‌ زبان‌آموزی‌، برنامه‌ریزان‌ و معلّمان‌ ابتدایی‌ و متخصّصان‌ تعلیم‌ و تربیت‌ و روان‌شناسی‌ و ادبیّات‌ کودکان‌ و نوجوانان‌ بود. شورای‌ برنامه‌ریزی‌ زبان‌آموزی‌ در آغاز به‌ نیازسنجی‌ و بررسی‌ نظرات‌ موجود در تحقیقات‌، رساله‌های‌ دانشگاهی‌ و مکاتبات‌ آموزگاران‌ پرداخت‌ تا بر مبنای‌ آن‌ به‌ طراحی‌ و برنامه‌ریزی‌ بپردازد. از آن‌جا که‌ سابقه‌ی‌ برنامه‌ریزی‌ زبان‌آموزی‌ به‌ سال‌ 1348 برمی‌گردد و تا سال‌ 1374 هیچ‌گونه‌ اقدام‌ برنامه‌ریزی‌ صورت‌ نگرفته‌ بود، سعی‌ شده‌ است‌ مراحل‌ علمی‌ برنامه‌ریزی‌ درسی‌ در کلیه‌ی‌ اقدامات‌ و فعّالیّت‌های‌ شورا مورد ملاحظه‌ و مدّنظر باشد. این‌ شورا پس‌ از نشست‌های‌ مقدّماتی‌ و مشاوره‌ با جمعی‌ از متخصّصان‌ امر، طی‌ هشتاد جلسه‌ که‌ اسناد آن‌ در مرکز اسناد دفتر برنامه‌ریزی‌ موجود است‌، به‌ تهیه‌ و تنظیم‌ ابعاد مختلف‌ برنامه‌ی‌ درسی‌ پرداخت‌. به‌ موازات‌ شورا، سه‌ گروه‌ کاری پیرامون‌ خطّ معیار فارسی‌، رویکردها و شیوه‌های‌ آموزش‌ زبان‌ فارسی‌ و تعیین‌ واژگان‌ پایه‌ و تصویر در کتاب‌های‌ درسی‌ به‌ فعّالیّت‌ پرداختند که‌ نتایج‌ این‌ گروه‌های‌ کار در قالب‌ پروژه‌های‌ تحقیقی‌ در مرکز اسناد دفتر برنامه‌ریزی‌ و تألیف‌ نگه‌داری‌ می‌شود. به‌ دنبال‌ پایان‌ یافتن‌ جلسات‌ شورای‌ برنامه‌ریزی‌ و شروع‌ کار تألیف‌ و مقارن‌ با همایش‌ نقد و بررسی‌ کتاب‌های‌ درسی‌ ابتدایی‌ (تنکابن‌، تابستان‌ 1378) و با تأکیدات‌ عالمانه‌ی‌ ریاست‌ محترم‌ سازمان‌، کار تجدیدنظر در برنامه‌ی‌ درسی‌ مصوب‌ 1378 انجام‌ گرفت‌ و در نُه‌ بخش‌ تولید شد. این‌ راهنمای‌ برنامه‌، در سال‌ 1380 پس‌ از اعتباربخشی‌ و اعمال‌ تغییرات‌ لازم‌ و تصویب‌ شورای‌ برنامه‌ریزی‌ دفتر بازبینی شد . پس از اجرای سراسری برنامه و کتاب های درسی در دوره پنج ساله­ی ابتدایی و دریافت بازخوردهای نظری و پژوهشی و اعمال جهت­گیری­ها و خط­مشی­های دفتر برنامه­ریزی و تألیف کتاب های درسی 1385، بار دیگر ، این مجموعه مورد بازنگری قرار گرفته است .(راهنمای برنامه درسی فارسی ابتدایی, 1389)