مقدمه

زبان و ادبیات فارسی آیینه اندیشه‌ها، باورها و عظمت ملت ایران است و به عنوان میراث ارزشمند فرهنگی نسل به نسل از گذشته به امروز انتقال یافته است. این میراث فرهنگی جلوه‌گاه نمایش آثار منظوم و منثور اندیشه ورزانی چون فردوسی، غزالی، سنایی، عطار، مولانا، سعدی، حافظ، صائب دهخدا، نیما و .. است که با بهره‌گیری از فرهنگ اسلامی آثاری ماندگار و پرمایه به یادگار گذاشته‌اند. در نظام آموزشی ایران اسلامی، برنامه درسی زبان و ادبیات فارسی جایگاهی حساس و ارزشمند دارد زیرا از یک سوحافظ میراث فرهنگی و از دیگر سو، بهترین و مؤثرترین ابزار انتقال علوم، معارف، ذوق و اندیشه و مایة ارتباط و پیوند با دیگران در سطحی گسترده است. 

ضرورت   

گروه مطالعاتی برنامه درسی زبان فارسی با توجه به ضرورت آموزش زبان فارسی به عنوان دومین عامل وحدت ملی و کلید فهم علوم و فنون در داخل کشور تأسیس می‌شود. نتایج بسیاری از مطالعات از جمله آزمون جهانی پرلز حاکی از آن است که توانمندی‌های ارتباطی و تفهیم و تفاهم دانش‌آموزان این مرز و بوم در حد رضایت بخشی نیست. از سوی دیگر ناهمخوانی یافته‌های علوم تربیتی با برنامه‌های درسی به دلیل عدم به کارگیری صحیح زبان آموزی، معظلات زیادی را برای برنامه‌ریزان به وجود آورده است. همچنین نیاز به توسعه و ترویج اندیشه‌های دینی، ملی و فرهنگی در جوامع و ملل دیگر از طریق زبان فارسی ما را بر آن می‌دارد تا در حرکتی به سامان و منسجم به هدایت هدفمند این برنامه درسی اقدام کنیم.

اهداف اصلی این گروه عبارتند از:    

1. بستر سازی مناسب برای طراحی و اجرای برنامه درسی زبان فارسی در داخل و خارج از کشور
2. تدوین و آماده سازی نتایج مطالعات برنامه درسی آموزش زبان، جهت استفاده برنامه‌ریزان و مجریان برنامه درسی فارسی

3. طراحی، تنظیم و هدایت طرح‌های پژوهشی در زمینه تقویت برنامه درسی زبان فارسی
4. برقراری ارتباط با نهادها و مراکز علمی و آموزشی داخل و خارج از کشور در زمینه تقویت برنامه درسی زبان فارسی

5. طراحی و تدوین استانداردهای آموزشی برنامه درسی فارسی

6. برگزاری همایش‌ها، نشست‌ها، سخنرانی‌ها و کارگاه‌های علمی به منظور طرح چالپ‌ها و راهکارهای تقویت برنامه درسی زبان فارسی

7. انتشار منابع و مآخذ

8. همکاری با مؤُسات و مراکز مجری آموزش زبان فارسی در زمینه بکارگیری دیدگاه‌ها و رویکردهای نوین در زبان‌آموزی

9. ارائه راهکارهای مبتنی بر نتایج تحقیقات علمی جهت بهبود برنامه درسی زبان فارسی در مناطق دو زبانه

دامنه فعالیت:  

از آنجا که زبان فارسی دربرگیرنده حوزه‌های رسمی و غیررسمی داخل کشور و علاقه‌مندان به زبان فارسی در خارج کشور است، گروه PLC می‌تواند از نهادهای مرتبط با آموزش و پرورش تا نهادهای فعال در حوزه‌های علوم و فنون مختلف استفاده کننده از زبان فارسی فعالیت‌هایی مؤثر داشته باشد. بیش از همه سعی خواهد کرد، گره‌گاههای آموزش زبان فارسی در نظام برنامه ریزی درسی ایران را بررسی نماید و متناسب با نظام‌های توسعه یافته و همسو با نظام آموزشی ایران و با عنایت به بومی سازی یافته‌های علمی، به شناسایی آفت‌ها و کاستی‌ها بپردازد و جهت رفع آنها اقدامات مناسب را انجام دهد.

چشم‌انداز فعالیت‌های گروه 

1. همکاری در تنظیم و اجرای طرح‌های پژوهشی داخل و خارج آموزش و پرورش در زمینه
2. طراحی استانداردهایی برای طراحی، اجرا و ارزشیابی از برنامه درسی زبان فارسی
3. انجام طرح‌های پژوهشی تحلیلی، توصیفی و تطبیقی در زمینه برنامه درسی فارسی
اعضاء اصلی گروه

1. دکتر حسین قاسم‌پور (برنامه ریزی درسی زبان فارسی)

2. دکتر بهمن زندی (زبانشناسی)

3. دکتر محمدرضا سنگری (زبان و ادبیات فارسی)

4. سید بهنام علوی مقدم (دانشجوی دکترای زبانشناسی)

5. فریدون اکبری (دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی)

6. فریده عصاره (برنامه‌ریزی درسی)

7. نادره شاه آبادی (زبان و فارسی ادبیات)                     www.icsa.org.ir

مراحل رشد مهارت های زبانی

    برنامه کلی هنرهای زبان شامل خواندن، تلفظ، درک مطلب، گرامر، ادبیات و هنرهای نمایشی است. تمام فنون و ابزار موثر در تسهیل گوش دادن، صحبت کردن، خواندن و نوشتن جنبه های گسترده برنامه هنرهای زبانی است.

   توسعه کودکان در یک جنبه از زبان به طور مستقل از جنبه های دیگر صورت نمی گیرد. بچه ها قبل از اینکه صحبت کنند می شنوند، قبل از اینکه بخوانند حرف می زنند، و قبل از اینکه بنویسند می خوانند، اگرچه هیچکدام از این مهارت های متوالی قبل از اینکه دیگری شروع شود کامل  نشده اند. هریک از بخش های زبان ـ  گوش دادن، گفتن، خواندن و نوشتن ـ در بخش های دیگر تاثیر گذار است و با آنها در تداخل است. هیچیک از آنها نمی توانند به خوبی و جدا از بخش های دیگر آموزش داده شوند.

   گوش دادن بخشی از زبان است که کودکان بیشتر معانی را درک میکنند. بخش گوش دادن به طور مجازی، برای بچه ها جائی است که بیشترین قدرت را دارند، چون در سطحی است که می توانند بیشتر معانی را بشنوند و درک کنند. بنابراین، بخش گوش کردن می تواند بعنوان بزرگترین جزء زبانی آموزش داده شود.

   صحبت کردن بعد از گوش دادن بزرگترین و پرقدرت ترین بخش زبانی برای کودکان است. بچه ها معمولاً می توانند صحبت کنند تا بخوانند یا بنویسند. با وجود این، کلام آنها ممکن است در برگیرنده تمام معانی روشن قابل دسترس آنها از طریق گوش دادن نباشد. اگر چه چیزی را می گویند که در ابتدا گوش کرده اند.

    خواندن سومین جزء از بخش های بزرگ و پرقدرت زبان برای بچه هاست. معانی که بچه ها به بهترین وضع می خوانند همان معانی ای است که از طریق گوش دادن و صحبت کردن تجربه  کرده اند. خواندن معانی ای که بچه ها نمی توانند بشنوند یا بیان کنند مهارت خواندن کلمات آنها را کاهش می دهد، که اگر بتوانند همیشه ادامه یابد شکل بسیار ضعیف خواندن است.(در صورت تکرار )

   نوشتن چهارمین بخش زبانی مهم برای بچه هاست. معانی چیزهایی که بچه ها تمایل به نوشتن درست آنها را دارند چیزهایی است که شنیده شده، گفته شده، و در شکل خواندن تشخیص داده شده است. 

کارگاه طرح بهبود سواد خواندن

کارشناسی ابتدایی منطقه 1 تهران در راستای طرح بهبود سواد خواندن اقدام به برگزاری دو جلسه کارگاهی با حضور مدیران دوره ابتدایی در محل دبستان امیر وفایی در تاریخ های29/11/86-7/12/86 نموده است. این جلسات با حضور دکتر قاسمپور تشکیل گردید.

پیشنهادهای کاربردی جهت تقویت سواد خواندن کودکان :

الف ـ پیشنهادهای مربوط به فعالیت‌های قبل از مدرسه

1 ـ پیشنهاد می‌شود والدین قبل از آن که فرزندانشان به مدرسه بروند، اقدامات زیر را برای تقویت سواد خواندن و مهارت‌های درک مطلب انجام دهند :

الف ) کتاب خواندن

ب ) قصه گفتن

پ ) خواندن شعر و سرود

ت ) بازی کردن با اسباب بازی های الفبایی

ث ) انجام فعالیت‌های مربوط به خواندن با استفاده از رایانه

ج ) بازی با کلمات

چ ) نوشتن حروف یا کلمات

ح ) خواندن تابلوها و برچسب‌ها با صدای بلند

خ ) تماشای برنامه‌های تلویزیونی که در آنها خواندن آموزش داده می‌شود

د ) تماشای برنامه‌های تلویزیونی یا ویدئویی با زیرنویس

ذ ) خواندن تابلوهای خیابان

2 ـ بهتر است والدین برای ترویج فرهنگ مطالعه و عادت به خواندن، کارهای زیر را با فرزندان خود انجام دهند :

الف ) خواندن مطلبی با صدای بلند برای کودک

ب ) گوش دادن به فرزند هنگامی که با صدای بلند مطلبی را می‌خواند

پ ) صحبت کردن با فرزند در مورد مطالبی که به تنهایی خوانده است

ت ) صحبت کردن با فرزند در مورد مطالبی که والدین یا یکی دیگر از اعضای خانواده خوانده است.

ث ) بحث وگفت و گو با فرزند در مورد آنچه او در کلاس در ارتباط با خواندن انجام می‌دهد

ج ) رفتن با فرزند به کتابخانه یا کتاب فروشی

چ ) کار یا بازی با رایانه به همراه فرزند

ح ) تشویق فرزند به نوشتن

3 ـ والدین از مدرسه فرزند خود بخواهند هر چند وقت یکبار کارهای زیر را انجام دهند :

الف ) از والدین بخواهند که بر انجام تکالیف مربوط به درس فارسی فرزندان خود نظارت کنند.

ب ) نمونه‌هایی از کارهای کلاسی فرزندشان را در زمینه درس فارسی به آنان بدهند یا آنها را برایشان ارسال کنند.

پ ) اطلاعاتی را در مورد عملکرد فرزندشان در درس فارسی در اختیار آنها قرار دهند یا آنها را برایشان ارسال کنند.

ب ـ پیشنهادهای مربوط به فعالیت‌های مدرسه

4 ـ پیشنهاد می‌شود مدیران مدارس و مسئولان گروه‌های آموزشی درس فارسی، در مورد این که معلمان تا چه اندازه از منابع و امکانات آموزشی و کمک آموزشی زیر جهت تقویت سواد خواندن دانش‌آموزان استفاده می‌کنند، بررسی‌های لازم را بعمل آورند :

الف ) کتابهای درسی یا کتاب‌های دوره‌ای

ب ) کتاب‌های کار و تمرین یا برگه‌های کار

پ ) روزنامه یامجله‌های کودکان

ت ) نرم‌افزارهای رایانه‌ای برای آموزش خواندن(مثل سی دی رام)

ث ) مطالب آموزشی در دسترس از طریق اینترنت

ج ) کتاب‌های متنوع کودکان(مانند رمان‌ها، مجموعه‌داستان‌ها و مطالب غیررمان)

چ ) مطالبی درباره موضوعات دیگر که معلم متناسب با شرایط، امکانات مدرسه و علاقه دانش‌آموزان انتخاب می‌کند

5 ـ معلمان جهت بهبود و تقویت بازده تدریس معلم خود، باید هنگامی که به آموزش یا سایر فعالیت‌های مرتبط با خواندن می‌پردازند، هر چند وقت یکبار دانش‌آموزان را به شکل‌های زیر گروه‌بندی کنند :

الف ) دانش‌آموزانی را که توانایی یکسانی دارند، در یک گروه قرار دهند.

ب ) دانش‌آموزانی را که توانایی متفاوتی دارند، در یک گروه قرار دهند.

پ ) با استفاده از معیارهای دیگری دانش‌آموزان را گروه‌بندی کنند.

ت ) برای آموزش خواندن، با تک تک دانش‌آموزان به شکل انفرادی کار کنند.

6 ـ هنگامی که معلمان به آموزش و سایر فعالیت‌های مربوط به آموزش خواندن می‌پردازند، هر چند وقت یک بار دانش‌آموزان را مکلف به خواندن مطالب زیر کنند :

الف ) حکایت‌ها و افسانه‌ها

ب ) داستان‌های دیگر

پ ) کتاب‌های قصه بلند با فصل‌های مشخص

ت ) شعر

ث ) نمایش‌نامه

ج ) مطالب توصیفی و تشریحی درباره اشیا، اشخاص و وقایع(غیررمان)

چ ) دستورالعمل‌ها یا راهنماهاییکه توضیحاتی در مورد شیوه کار کردن اشیا می‌دهند

ح ) جدول‌ها، شکل‌ها و نمودارها

7 ـ پیشنهاد می‌شود هنگامی که معلمان به آموزش یا سایر فعالیت‌های مربوط به آموزش خواندن می‌پردازند، هر چند وقت یکبار کارهای زیر راانجام دهند :

الف ) مطلبی را با صدای بلند برای کلاس بخوانند.

ب ) از دانش آموزان بخواهند که مطلبی را با صدای بلند برای همه کلاس بخوانند.

پ ) از دانش‌آموزان بخواهند که مطالبی را با صدای بلند دو تا دو تا یا در گروههای کوچک بخوانند.

ت ) از دانش‌آموزان بخواهند که مطلبی را با صدای آهسته برای خودشان بخوانند.

ث ) از دانش آموزان بخواهند مطلبی راکه دانش‌آموزان دیگر با صدای بلند می‌خوانند، آنها خود آهسته بخوانند.

ج ) به دانش‌آموزان فرصت دهند تا کتاب‌هایی را به انتخاب خودشان بخوانند.

چ ) راه کارهای متفاوت خواندن را به دانش‌آموزان یاد بدهند.

ح ) راه‌کارهای رمزگشایی صداها و کلمه‌ها را به دانش‌آموزان بیاموزند.

ح ) لغت‌های تازه را به طور نظام‌مند به دانش آموزان بیاموزند.

د ) برای درک و فهم لغات تازه در متنی که خوانده می شود  به دانش‌آموزان کمک کنند.

8 ـ پس از آن که دانش‌آموزان مطلبی را خواندند، بهتر است معلمان هر چند وقت یکبار از آنها بخواهند که کارهای زیر را انجام دهند :

الف ) به پرسش‌های درک مطلبی که در کتاب یا برگه تمرین وجود دارد و به آنچه خوانده‌اند مربوط است پاسخ دهند.

ب ) در مورد متنی که خوانده‌اند،مطالبی به صورت انشایی بنویسند.

پ ) در مورد متنی که خوانده‌اند به پرسش‌های شفاهی پاسخ دهند یا آنرا به طور شفاهی خلاصه کنند.

ت ) در مورد آنچه خوانده‌اند با یکدیگر صحبت کنند.

ث ) در مورد آنچه خوانده‌اند نقاشی بکشند یا یک کار هنری دیگر انجام دهند.

ج ) نمایش‌نامه‌ای را در مورد متنی که خوانده‌اند اجرا کنند.

چ ) در مورد متنی که خوانده‌اند یک طرح تحقیق گروهی انجام دهند.

ح ) در مورد مطالبی که خوانده‌اند، در یک آزمون یا امتحان کتبی شرکت کنند.

9 ـ پیشنهاد می‌شود معلمان هر چند وقت یکبار از دانش‌آموزان بخواهند که کارهای زیر را برای کمک به بهبود روش‌ها و مهارت‌های درک مطلب خود انجام دهند :

الف ) مشخص کردن پیام اصلی متن خوانده شده

ب ) توضیح متن خوانده یا بسط مفهوم برداشت شده از متن

پ ) مقایسه متن خوانده شده با تجربیات شخصی دانش آموزان

ت ) مقایسه متون خوانده شده با تجربیات شخصی دانش‌آموزان

ث ) حدس زدن آنچه در بخش‌های بعدی متن اتفاق خواهد افتاد

ج ) تعمیم یا نتیجه‌گیری مبتنی بر متن

چ ) توصیف شیوه نگارش و ساختار متون خوانده شده

ح ) سایر موارد

10 ـ بهتر است معلمان هر چند وقت یکبار به عنوان بخشی از آموزش قرائت یا خواندن، اقدامات زیر را انجام دهند :

الف ) از دانش‌آموزان بخواهند که فیلم‌های مربوط به کتاب‌ها و داستان‌های کودکان را تماشا کنند.

ب ) از دانش‌آموزان بخواهند تا برای به دست آوردن اطلاعات، به تماشای فیلم، ویدئو یا تلویزیون بپردازند.

پ ) از دانش‌آموزان بخواهند که مطالب ارائه شده در رسانه‌های گوناگون ارتباط جمعی را با هم مقایسه کنند.

11 ـ برای ارتقای سواد الکترونیکی و توسعه فرهنگ IT بهتر است معلمان هر چند وقت یک بار از دانش‌آموزان بخواهند که با استفاده از رایانه کارهای زیر را انجام دهند :

الف ) با استفاده از فناوری رایانه، اطلاعات را به دست آورند.

ب ) داستان‌ها یا مطالب دیگری را روی صفحه نمایش رایانه بخوانند.

پ ) با استفاده از نرم افزارهای آموزشی مناسب، مهارت‌ها و روش‌های خواندن خود را بهبود بخشند.

ت ) با استفاده از رایانه، داستان یا مطالب دیگر را بنویسند.

ث ) با استفاده از رایانه با دانش آموزان مدارس دیگر در کشورهای دیگر ارتباط برقرارکنند یا طرح‌های مشترک انجام دهند.

12 ـ پیشنهاد می‌شود معلمان مدارس ابتدایی(پایه چهارم) به عنوان بخشی از تحصیلات رسمی یا دوره‌های آموزشی خود، در زمینه‌های زیر مهارت‌های لازم را آموزش ببینند:

الف ) زبان فارسی

ب ) ادبیات فارسی

پ ) روش تدریس خواندن

ت ) روان شناسی

ث ) آموزش‌های جبرانی در قرانت فارسی و خواندن

ج ) تئوری‌های خواندن

ج ) یادگیری و رشد زبان در کودکان

ح ) آموزش استثنایی

13 ـ پیشنهاد می‌شود معلمان از دانش‌آموزان بخواهند که پس از خواندن مطلبی ـ مثلاً متن درس ـ در کلاس، کارهای زیر را انجام دهند:

الف ) به پرسش‌های مطلبی که خوانده‌اند،‌در کتاب یا برگه تمرین پاسخ دهند.

ب )‌درباره موضوعی که خوانده‌اند،‌مطالبی بنویسند.

پ ) به پرسش‌های معلم در مورد آنچه خوانده‌اند با صدای بلند جواب بدهند.

ت ) با دانش‌آموزان دیگر درباره موضوعی که خوانده‌اند صحبت کنند.

ث ) درباره موضوعی که خوانده‌اند نقاشی کنند یا کاردستی بسازند.

ج ) درباره موضوعی که خوانده‌اند نمایش‌های مناسبی بازی کنند.

چ ) درباره آنچه خوانده‌اند با دیگر دانش‌آموزان کلاس یک تحقیق گروهی انجام دهند.

ح ) درباره موضوعی که خوانده‌اند مصداق‌هایی در زندگی روزمره بیابند و توضیح بدهند.

                                            بیانات مقام معظم رهبری پیرامون کتاب و کتابخوانی

کتاب مقوله بسیار مهمی است. البته من به کارهای هنری و تصویری- تلویزیون، سینما، یا این قبیل چیزها-خیلی اعتقاد دارم. اما کتاب نقش مخصوصی دارد. جای کتاب را هیچ چیزی پر نمی کند. کتاب را باید ترویج کرد... مردم باید به کتابخوانی عادت کنند و کتاب وارد زندگی بشود.

این عادت هنوز در بین مردم ما جانیفتاده که بروند کتابی را بخرند، بعد آن را بخوانند، بعد به دوستشان یا به فرزندشان بدهند، تا آنها هم بخوانند، اینطوری نیست... واقعاً کتاب خواندن در مملکت ما جا نیفتاده است و این درد بزرگی است ما از اهمیت و عظمت این درد غافلیم.

افرادی که کار روزانه دارند- اداری، کاسب، روستایی، کشاورز و امثال اینها- اگر مثلا شب یا بین روز به خانه می آیند، بخشی از زمان را، ولو نیم ساعت، برای کتاب خواندن بگذارند. چقدر کتابها را در همین نیم ساعت ها می توان خواند. بنده خودم دوره های بیست و چند جلدی کتاب ها را در همین فاصله های ده دقیقه، بیست دقیقه، یک ربع ساعت خوانده ام!... این بایستی یک سیره و سنت رایجی بین مردم ما بشود که کتاب را بخوانند و به بچه هایشان یاد بدهند. خانم ها در خانه ها کتاب بخوانند و معلومات را فرابگیرند.

کاری بکنید که مردم اگر کتاب حمل نمی کنند، بتوانند در اتوبوس، در مطب دکتر، در اداره ای که نوبت ایستاده اند، در نوبت نان و یا در نوبت قند، کتاب بخوانند. اگر بشود این کار را راه بیاندازید و باب کنید، خدمت بزرگی کرده اید. این کار محال نیست، بلکه ممکن است، به دلیل اینکه ما می بینیم در کشورهای دیگر تا حدود زیادی این کارها انجام شده است. ما که اهل این کار و اولی به این کار هستیم، متأسفانه هنوز نتوانسته ایم.

هر کس که در یک بخش یا گوشه ای مشغول تبلیغ و کار است، رابطه خودش را با کسب معلومات قطع نکند؛ نگوئیم کار داریم و نمی رسیم... الان من مطالعه هم می کنم و به کارم هم می رسم و می بینم که منافاتی با هم ندارند. مطالعه علمی- تاریخی هم دارم، مطالعه تفننی هم می کنم.

من جوانان بسیاری را دیده ام- حالا افراد مسن جای خود دارد- که حتی مطالعه کتاب رمان را هم میل ندارند!... حالا نمی گوییم کتاب اجتماعی، سیاسی، یا کتاب علمی، این ناشی از چیست؟ ناشی از عدم اعتیاد به کتاب است. مردم میل به کتابخوانی ندارند برای این باید فکری کنید.

بنده خودم هم با اینکه گرفتاری کاریم زیاد است اما بحمدالله از کتاب منفک نشده ام و در حقیقت نمی توانم هم منفک بشوم. در خلال کارهای فراوان و سنگینی که بر دوش ما هست دائما با کتاب سر و کار دارم. احساس می کنم که اگر انسان بخواهد در زمینه معنوی و فرهنگی تر و تازه بماند، جز رابطه با کتاب که مثل رابطه با جویبار دائمی و در جریان است و مرتب تازه هایی را در اختیار انسان می گذارد چاره ای ندارد.

کتاب خریدن، باید یکی از مخارج اصلی خانواده محسوب بشود. مردم باید بیش از خرید بعضی از وسایل تزئیناتی و تجملاتی مثل این لوسترها و میزهای گوناگون و مبل های مختلف و پرده ها و این قبیل چیزها به کتاب اهمیت بدهند و اول کتاب را بخرند. مثل نان و خوراکی و وسایل معیشتی لازمی که در خانه هست، کتاب هم باید از این قبیل باشد... خلاصه باید با کتاب انس پیدا کنند. اگر انس پیدا نکنند، جامعه ایرانی به آن هدف و آرزویی که دارد، که حق او هم هست، نخواهد رسید.در اهمیت عنصر کتاب برای تکامل جامعه انسانی، همین بس که تمامی ادیان آسمانی و رجال بزرگ تاریخ بشری، از طریق کتاب جاودانه مانده اند.

اگر مردم توانستند سؤالها و استفهام هایشان را در کتاب بیابند و به کتاب مراجعه کنند یک عالم دیگر و ماجرای دیگری خواهد شد، که متأسفانه امروز در داخل ایران از آن خبری نیست.

برای یک ملت، خسارتی بزرگ است که افراد آن با کتاب سر و کار نداشته باشند و برای یک فرد، توفیق عظیمی است که با کتاب مأنوس و همواره در حال بهره گیری از آن- یعنی آموختن چیزهای تازه- باشد.

در بین شیوه های بیان هنری، آن چیزی که در مجموع، بیشتر جامع شرایط گوناگون هست، رمان است؛ حتی مثلا از سینما... در عین حال فهم از فیلم، با فهم از رمان متفاوت است. فیلم محدودیتی دارد که نمی توان همه چیزها را بیان کند.

اگر از این جهت هم حساب کنید که امروز این ملت، ملتی است که در دنیا دچار ستم های ناشی از اعمال غرض قدرتهای استکباری جهان است، پس باید از خودش دفاع کند، کدام دفاع ملی است که در درجه اول متکی به فرهنگ و آموزش و بینش و دانش نباشد؟ پس، باز هم به «کتاب» بر می گردیم. یعنی شما از هر طرف که بچرخید، مجبورید به کتاب اهمیت بدهید. من تعجب می کنم که چرا ما به عنوان دولت جمهوری اسلامی، آن مقداری که به کتاب اهمیت می دهیم، ده برابر آن را اهمیت نمی دهیم؟!

علاقه و مطالعه ثمربخش:

مطالعه ثمربخش از دو عامل متأثر است. یکی علاقه نسبت به مطلب خواندنی، دیگر کاربرد ماهرانه فنون مطالعه. علاقه نسبت به مطلب خواندنی سبب می‌شود تا شخص به مطالعه بیشتر بپردازد. مطالعه بیشتر منجر به بهتر شدن فنون مطالعه می‌شود، کاربرد فنون بهتر مطالعه را آسانتر، سریعتر و لذت بخش‌ترمی‌سازد در نتیجه علاقه خواننده نسبت به مطالعه افزایش می‌یابد و سبب می‌شود تا او به مطالعه بیشتر بپردازد از خواندن مطالبی که باید بخواند دوری نکند و در زمان کمتر مطالب بیشتری را بخواند.

 روشهای مطالعه:

روش 1 ـ خواندن اجمالی

هدف از خواندن اجمالی دست یافتن به نکات و مطالب مهم کتاب و کشف ساختمان مواد و مطالب در یک زمان کوتاه با سرعت زیاد است. روش خواندن اجمالی مبتنی است بر یک نمونه‌گیری سریع از نکات اساسی و صرف‌نظر کردن از جزئیات.

روش 2 ـ تند خوانی

هدف از تند خواندن یا سریع خواندن یک کتاب کسب یک آشنایی کلی با مطالب کتاب از طریق مرور کتاب با یک سرعت فوق العاده زیاد است . نتیجه کار یک آگاهی خیلی وسیع ولی نه خیلی دقیق از محتوای کتاب یا مطلب خواندنی است.

روش 3 ـ عبارت خوانی

هدف عبارت خوانی افزایش سرعت مطالعه است از طریق خواندن عبارات و جملات به عوض خواندن کلمات و در نتیجه افزایش سرعت و درک مطلب .

روش 4 ـ دقیق خوانی

هدف دقیق خوانی درک کامل مطالب خوانده شده و نگهداری آنها به طرزی منظم و منطقی در حافظه است به طریقی که یاد آوری آنها برای استفاده‌های بعدی میسر باشد فنون اساسی روش دقیق‌خوانی عبارتند از : سازمان دادن ـ حاشیه نویسی و علامت گذاری و خلاصه کردن.

روش 5 ـ خواندن تجسسی

هدف خواندن تجسسی افزایش دامنه تمرکز حواس و درک عمیقتر معانی است.

روش 6 ـ خواندن انتقادی

هدف از خواندن انتقادی دستیابی به قضاوت مستدل و درگیری عمیق‌تر با مطالب از طریق تجزیه و تحلیل معانی است.

روش 7 ـ خواندن برای‌درک زیبایی‌و جنبه‌های هنری مطلب

هدف از خواندن برای درک زیبایی افزایش آگاهانه و لذت بردن از کارهای هنری است.

 گزینش یک شیوه مطالعه:خواندن یک فعالیت پیچیده است و هیچ روشی به تنهایی نمی‌تواند پاسخگوی همة موفقیتها باشد همة انواع مطالعه نیازمند به ترکیبی از فنون و روشهای مطالعه هستند. برای انتخاب بهترین ترکیب روشها و فنون مطالعه ابتدا به طور صریح منظور خود را از خواندن و همچنین نوع مطلب مورد مطالعه مشخص کنید بعد تعیین کنید که کدام فنون و روشها به بهترین وجهی منظور شما را تأمین می‌کند زمانی که انجام این کار لزوم دارد در مقایسه با پیشرفتی که بعداً در سرعت و دقت مطالعه برای شما ایجاد می‌کند ناچیز است.(برگرفته شده از کتاب:  روشهای یادیگری و مطالعه :  دکتر علی اکبر سیف)